Lange-Brugstraat

Lange-Brugstraat

Lange-Brugstraat

Info uit "duizend Kortrijkse straten", Egied van Hoonacker, 1986.
K. Van het Sint Maartenskerkhof tot de Houtmarkt. 24 won. 43
bew. Pl. F6.
Deze straat heeft haar naam ontleend aan de lange brug over de Vijver of Zypte, die achter de
Sint-Maartenskerk en het begijnhof lag. In 1292 ontmoeten we al in vico Longi Pontis. In
1300 in vico ultra Longum Pontem. In 1305 in vico qui dicitur Lanbrugstrate. De betekenis
van de straatnaam ging met de tijd verloren. Door volksetymologie evolueerde de naam tot
LAMBRECHTSTRAAT en Lammerikstraat. Zo zien we in 1346 Langhebrucstrate, in 1396
en 1428 Lambrugstrate , in 1550 Lambrechtstrate, in 1586 Lambrechtstraete alias
Langhebrughstraete en in 1709 Lambrechtstraete. In 1795 zien we zelfs Rue Lammerick, wat
dan in 1807 vertaald werd in Rue du Mouton en in 1815 in SCHAPENSTRAAT. Op 7.8.1866
besloot de GR de Schapenstraat te herdopen in Lambrechtstraat. Door een bericht aan de
bevolking van 10.7.1936 kwam de l4de-eeuwse benaming Lange Brugstraat weer in gebruik,
en op 14.6.1968 de correcte spelling Lange-Brugstraat.
Aanvankelijk was de Lange-Brugstraat naar het oosten toe 150 m langer en reikte de straat tot
aan de Corte Blyestraete. In 1614 werd een deel ingenomen door de Houtmarkt. Het meest
oostelijke gedeelte werd in 1667 gesloopt toen het Plein aangelegd werd. Hierbij behoorde
Het Scaec, een huis op de zuidkant van de straat. De straat telde in 1815, samen met het
Boerenhol, 64 huizen en 476 bewoners. De straat was toen hoofdzakelijk bewoond door
wevers. In 1900 waren er nog 48 huizen.
De westkant van de Lange-Brugstraat liep dood op het BOERENHOL, dat paalde aan de tuin
van de deken en de omheiningsmuur van de Sint-Maartenskerk. Op die plaats werd in 1582
het Boerenkerkhof gewijd. Het was een kerkhof bestemd voor de talrijke buitenlieden die hier
door de pest neergeveld werden. De benaming T-boerenkerckhof komt nog voor in 1700. In
de 17de eeuw werden op die plaats twee rijen huisjes gebouwd. Zij stonden loodrecht op de
omheiningsmuur van de kerk. Voor elk huisje lag een kleine moestuin. Vanuit het Boerenhol
vertrok de ronde van de nachtwakers. Tijdens de brand Sint-Maartenskerk brandden er twee
huizen af. Tijdens de beschieting van 9 oktober 1918 werden enkele huisjes vernield. Hierbij
kwam een 80-jarige om. In 1900 stonden er nog 22 huizen. In 1938 bedroeg de oppervlakte
van het Boerenhol 1169 m² en waren er 13 huizen, die eigendom waren van Vande Velde,
advocaat bij het beroepshof in Brussel. Op 17.10.1955 besloot de GR de 13 huizen om
gezondheidsredenen aan te kopen voor afbraak om ze daarna weer te verkopen. Twee jaar
later was de helft van de huisjes nog bewoond. De laatste huizen werden in 1960 afgebroken.
In 1795 al werd het plan opgevat om door het Boerenhol een straat aan te leggen en de Lange-
Brugstraat met het Sint-Maartenskerkhof te verbinden, Een tweede poging om deze
verbinding tot stand te brengen werd verijdeld door het uitbreken van W.O.I. De definitieve
doorbraak gebeurde met de aanleg van het Overbekeplein. In juni 1982 werd een
geasfalteerde weg door het vroegere Boerenhol en de tuin van het dekenaat gelegd.
Aan de noordkant van de Lange-Brugstraat werd de zijgevel van het huis nr. 1 in juli 1983
beschilderd met een wall-painting van Marc Speybrouck. Tegenover de Grote Kring lag in de
l7de eeuw de herberg Sint-Arnout. Op die plaats bouwden de liberalen in 1908 hun eigen
bakkerij De Toekomst. Op 22.4.1912 kregen zij van het SK de toestemming om er een
bioscoop op te richten, nl. Ons Huis. Een gasmotor produceerde de elektriciteit. In 1976 werd
het Cinema Retro. In september 1978 werd de zaal definitief gesloten. Sedert is het complex
aan het verkrotten. De lokalen van Ons Huis herbergden tot in 1978 ook nog het liberale
ziekenfonds en de bibliotheek van het Willemsfonds. Deze Kortrijkse afdeling werd in 1877
gesticht door Jakob Stinissen. Er lag daar ook een bollebaan en in de gelagzaal werd er de
maandagavond door de Lustige Trabolders met de zottebolle gespeeld. Aan de ingang van
Ons Huis was er een tweetalige plaat met het opschrift “Heropgebouwd / in / 1956 / door de
raad / van beheer / onder voorzitterschap / van / Mr André Beheyt”.
Naast Ons Huis staat café Ad Fundum, vroeger café Ciné. Enkele huizen verder kunnen we
nog nauwelijks het opschrift lezen van café Sint- Lucas. Bijna aan het einde van de straat net
voor café ‘t Velotje was er een steegje twee huisjes aan de straatkant en twee achtergelegen
huisjes, die om 1960 gesloopt werden.
Op de zuidkant van de Lange-Brugstraat lag in de 16 de -l7de eeuw het huis ‘t Gulden Hoofd,
dat de oostelijke hoek vormde met de Grote Kring. Aan dit huis paalde een raamhof Enkele
meters verder staat een grote blinde muur met de achterpoort van het Karmelietessenklooster.
Boven de poort is er een nis met het beeld van Sint-Jozef. Verder zijn er nog twee nissen in de
muur waarin de beelden van de H. Antonius en de Mater Dolorosa stonden. Dit laatste beeld
werd in de nacht van 8.4.1979 ontvreemd. Thans staan er de beelden van O.-L.-Vrouw en de
H. Theresia. De nrs. 8-18 waren zes kleine huisjes, die aan de Karmelietessen behoorden. Zij
werden na een besluit van de GR van 17.10. 1955 gesloopt. Op die plaats werd de
omheiningsmuur van de Karmelietessen doorgetrokken. Het voorlaatste huis van de straat was
in de l7de-l8de eeuw café ‘t Swintjen. In 1898 was het café Au Jardin de Prince, later De
Maandag, Den Urk en sedert enkele jaren Peter Pan, een café voor studenten. Het laatste huis,
op de hoek van de Sint-Niklaasstraat, is café Schild en Vriend, dat al bestond in 1898.

Object hiërarchie: 1 items

Locatie