Lange Steenstraat
Info uit "duizend Kortrijkse straten", Egied van Hoonacker, 1986.
K. Van de Doorniksestraat tot de Steenpoort. 23 won. 73 bew.
Pl. F7.
De oudste vermeldingen vinden we in 1275 in vico dicto Steenstraet , in 1300 in vico Lapideo
en in 1315 en la rue de Piere kon dix le Stienstrate. Vanaf 1482 komt de naam
Langhesteenstrate voor. Tot in het begin van de l9de eeuw reikte de straat van de
Doorniksestraat tot aan de Grote Kring en behoorde de huidige Steenpoort tot de Lange
Steenstraat. Dat de straat haar naam ontleend heeft aan stenen bestrating is niet zeker. Zij
leidde immers naar de Steenpoort die in de middeleeuwen vermoedelijk gebruikt werd als
Steen, dit is een gevangenis, misschien de eerste stenen poort van de stad. Ook in Brugge is er
een Steenstraat, die volgens J. De Smet zo genoemd werd naar de eerste bestrating en volgens
A. Schouteet, omdat ze leidde naar het Steen.
In de l7de-l8de eeuw vormde de Lange Steenstraat het centrum van de wijk Sint-Maarten,
gelegen tussen de zuidkant van de Grote markt, de Grijze-Zustersstraat, de Wijngaardstraat en
de Vlasmarkt.
In de l6de eeuw werd in het breedste deel van de straat Vlasmarkt gehouden. De straat is sedert
eeuwen een drukke winkelstraat. Zo woonden er in het begin van de l8de eeuw o.m. 6
kleermakers, 2 lijnwaadverkopers, 2 schoenmakers, een hoedenmaker, een stoeldraaier, een
gareelmaker en een timmerman. In de 19de eeuw woonden er in de Lange Steenstraat en
omgeving talrijke kleermakers, die tot aan W.O.I de zondag druk bezocht werden door
klanten uit Noord- Frankrijk. Vandaar de aanlokkelijke Franse namen van winkels in deze
buurt: Au Soldat Français, Au Pompier Français, A Ja République Française, Au Drapeau
Français, La Croix Rouge, La Croix Blanche, La Casquette, La Casquette Tricolore, Le
Jockquey, Le Pantalon Rouge, Le Pantalon d’Or, Le Duc d’Orléans, Le Grand Napoléon, La
Boule d’Or, Le Ballon d’Or, La Poire d’Or, Le Rouet d’Or, La Corne d’Or, Le Dé d’Or, Les
Ciseaux d’Or en de Château d’Or.
In 1930 waren er in de Lange Steenstraat 9 klerenwinkels; 5: schoenwinkels en 5 winkels van
levensmiddelen. Thans zijn de klerenwinkels sterk toegenomen terwijl de
levensmiddelenwinkels weer in de Wijngaardstraat gevestigd zijn. In 1980 waren er 22
klerenwinkels, 5 juweliers en 2 spekslagers. De Franse opschriften uit de vorige eeuw zijn
grotendeels verdrongen door Engelse namen. Zo noteerden we in 1980 voor de kleer-, stoffenen
schoenwinkels: De Ooivaar Baby nr. 5, Barbarella nr. 25, Lucky nr. 17, New Season nr.
21, Rich’s nr. 23, Boy’s nr. 25, Burty’s nr. 31, Burly’s nr. 33, Cleo nr. 35, Prémaman nr. 39,
Lady nr. 43, Isabel nr. 47, Carnaby nr. 2, Elégance nr. 6, Pickwick nr. 8, Brooklyn nr. 12,
Mahau nr. 16, Nathalie nr. 18, Verduyn nr. 24, Veritas nr. 26, Bogaert nr. 30, Charmy nr. 32,
Modelina nr. 36, 3 Suisses nr. 38 en Vendôme nr. 40. Deze uitheemse opschriften steken
schril af tegen onze oude Vlaamse huisnamen, die we wat verder vermelden.
In 1807 waren er in de straat 5 herbergen. In 1898 waren er 4: Café de La Banque, In den
Pauw, Taverne du Cercle en In de Oude Beurs. Thans is er alleen nog de Middenstand.
De Lange Steenstraat was een zeer drukke straat. Op 2 april 1955 werden er op een dag 3038
voertuigen geteld. In 1960 werd het eenrichtingsverkeer van west naar oost ingesteld. Op
26.4.1974 werd de straat verkeersvrij gemaakt. Deze wijziging werd door de meeste
handelaars met ongenoegen onthaald. Achteraf bleek het dat de pessimisten ongelijk hadden.
Jaarlijks wordt er in de Lange Steenstraat, Korte Steenstraat, Vlasmarkt, Wijngaardstraat, St.-
Jansstraat en Voorstraat op het eerste weekeinde van september een braderie gehouden. De
opening gebeurt in aanwezigheid van de burgemeester en de stadsreuzen Manten en Kalle. In
1933 werd de eerste Kortrijkse braderie in de Korte en Lange Steenstraat gehouden. Dit
initiatief was geïnspireerd door de seizoenopruimingen in Duitsland.
Oude huisnamen aan de noordkant van de Lange Steenstraat waren: De Zonne, stond
vermoedelijk op de hoek van de Doorniksestraat. Enkele huizen verder lag Oudenaerde. Op
de oostelijke hoek van de Korte Steenstraat wordt in 1777 hel Spinnewielken vermeld.
Volgens Filleul werd op 15augustus 1822 de herstelling gevierd van het kapelletje van het
nieuw gebouwd hoekhuis ‘t Spinnewielken. Thans prijkt er een O.-L.-Vrouwebeeld in dit
kapelletje dat aan de eerste verdieping vastgemaakt is. Ernaast stond in 1620 De Soete
Vrauwe. Ongeveer ter hoogte van het nr. 41 stond in 1726 het huis Sint Gillis. In het nr. 4! is
thans het Rijksinstituut voor Technisch Onderwijs, Rito, gevestigd. Dit huis, dat gebouwd
werd in 1766 komt ook uit op het Jozef Vandaleplein. Hier woonde in de l7de en l8de eeuw
een van de twee pastoors van de St. Maartensparochie. De E.H. Van Dale kocht het huis in
1765 voor zijn Congregatie Aan de gevel is een bronzen plaat aangebracht die herinnert aan
deze gebeurtenissen: “Hier vestigde / eerw heer Jozef Van Dale / zijn vergadering van
broeders / en stierf er in geur van heiligheid / den 5 februari 1781 / 31 mei 1931 “. In 1881
werden de broeders uit het huis verdreven. In hetzelfde jaar opende de regering er een
middelbare school in de volksmond de Ecole Laique. Huizen waarvan de ligging niet bekend
is zijn: Londen in 1718 en De Coninck van Hongarien in 1777 aan de noordkant van de straat.
Den Verguyssteen en Martens Mijtre in 1680 waren twee huizen aan de zuidkant.
Aan de zuidkant van de straat, op de hoek van de Doorniksestraat, stond de St.-Joriskapel met
de zijgevel in de Lange Steenstraat. Ernaast stond het huis De Potstove, thans het tweede huis
van de straat.
Nr. 10 was de meubelwinkel van Eiers en Borry. Sedert 10 mei 1923 is het café De
Middenstand, lokaal van de Kristen Middenstand Verenigingen met uitgang in de
Lekkerbeetstraat. De algemene vakvereniging van de middenstand werd in Kortrijk gesticht in
1894. Op de westelijke hoek van de Lekkerbeetstraat stond in de 16de en l7de eeuw het huis
Cleyn Antwerpen. In dit huis woonde burgemeester Louis Danneel (Kortrijk 1805-1893).
Koning Leopold I heeft er nog overnacht. Na het overlijden van Danneel werd het huis in drie
panden ingedeeld. Het middengedeelte, een schoenwinkel, brandde uit op 27.10.1898.
Op de oostelijke hoek van de Lekkerbeetstraat stond in de l6de eeuw de herberg Het
Leckerbitken, In de l8de eeuw was het de herberg Sint-Maertens Van voor 1875 tot ca. 1954
was het café A la Banque, naar de Bank van Kortrijk, die in de jaren 1870 in de
Lekkerbeetstraat gevestigd was. Het huis werd herbouwd in 1957 en is sindsdien de
kledingzaak Mahau. Ernaast stond voor 1963 de banketbakkerij De Saegher. Een huis verder,
nr. 20, is het zgn. huis Ghellinck. Eigenlijk is de oude huisnaam uit 1680 De Rape. Dit huis,
dat in 1955 gerestaureerd werd, werd in 1698 gebouwd voor Jan Baptist Ghellinck, zoon van
de Kortrijkse burgemeester. In het eerste kwart van deze eeuw was het de verblijfplaats van
de zusters van de H. Vincentius a Paulo, Bethanie. Thans is het eigendom van de Kortrijkse
Verzekering. Sedert 9.3.1983 is het huis beschermd. Het nr. 24, schoenwinkel Verduyn, was
het woonhuis van burgemeester Antoine Goethals, die er in 1854 overleed. In het nr. 28 was
de drukkerij Vermaut gevestigd. Deze drukkerij werd in 1854 gesticht aan de Steenpoort en
ging failliet in 1970. De drukkerij Vermaut was in haar tijd de beste Kortrijkse drukkerij.
Talrijke kunstboeken, de Katholieke Krant, Le Journal de Courtrai en later het reclameblad
Publicity werden er gedrukt. Publicity was het eerste blad in Kortrijk dat voor W.O.I van deur
tot deur gratis uitgedeeld werd. Op de eerste verdieping was er een tentoonstellingszaal, de
Galerie Ars, waar o.a. Albert Servaes exposeerde. De empiregevel van het gebouw werd in
1972 gesloopt.
